Een wel heel exotisch aandoend pand zo aan de Rijnsburgersingel 9, het stukje singel tussen Stationsweg en Schuttersveld. Het pand in Moorse stijl werd eind 19e eeuw gebouwd. Het was eerst een schouwburg en ‘café chantant’ onder de naam ‘Vondelhoven’ en vanaf 1909 een bioscoop: ‘Imperial’.
In de jaren 30 werd dit de zijingang van het Luxor-theater en bioscoop aan de Stationsweg (dat pand staat er nog, het is nu een restaurant.)

In 1975 zag het er zo uit:

Ergens in de jaren tachtig is het restant van het pand gesloopt. Nu staat er een flat, met de op de begane grond een tandartspraktijk.

Grotere kaart weergeven

Twee grote winkelpanden in de Breestraat uit de jaren twintig en dertig zijn in 2012 gesloopt. De ontwikkelaar heeft ze daarna herbouwd, in het kader van het Aalmarktproject. Vorige week kwamen ze uit de steigers: er komt een Sting in. Kijk onder, klik door naar de grote foto’s en zoek de verschillen.

Breestraat 78 is een ontwerp in Amsterdamse School uit 1933. De monumentencommissie wilde het op de gemeentelijke monumentenlijst zetten in 2005, maar de gemeente heeft dat verhinderd. Dat was in de tijd dat er nog een pleintje gepland was voor deze locatie.

Dit is toch wel een van de eigenaardigste gebouwtjes van Leiden. Een verdieping slechts, met kolossale pilasters, maar dan weer nauwelijks ramen. De vreemde architectuur wordt begrijpelijk als je weet wat hier ooit zat. Het pandje is het restant, de onderste verdieping, van de Petruskerk.

De Petruskerk was het tweelingbroertje van de bekendere Coelikerk of Hartebrugkerk aan de Haarlemmerstraat. Zelfde bouwjaar (1835), zelfde bouwstijl, zelfde architect (Th. Molkenboer). Beide zijn Waterstaatkerken, het type dat in de eerste jaren van het Koninkrijk der Nederlanden werd gebouwd door het ministerie van Waterstaat. Dat was om de katholieken van kerken te voorzien, als compensatie voor de kerken die ze in de reformatie waren kwijtgeraakt.

Zoals de Coelikerk vernoemd is naar het laatste woord van de spreuk op het fries (Hic domus dei est et porta coeli, oftewel ‘Dit is het huis van Heer en de poort van de hemel’), zo werd deze kerk ook wel de Metuitekerk genoemd, vanwege naar een andere spreuk op de voorgevel: Sanctuarium meum metuite (‘Hebt eerbied voor mijn heiligdom’).

Waar de Coelikerk nog steeds prominent in het Leidse stadsbeeld staat, brandde deze kerk af in 1933, waarop de parochie verhuisde naar de Lammenschansweg. De restanten van de oude kerk werden opgeruimd.

Op de onderste verdieping na dus! Daar kwam een brandweerkazerne. Die trok ook weer weg, waarna het pand jaren leeg stond. DuWo (vroeger SLS Wonen) gaat er nu studentenhuizen in maken. Het restant van de Petruskerk blijft staan. Er komt alleen een verdieping bovenop.

Grotere kaart weergeven
 

Niet onaardig voor een sanitairhandel, dit gebouw aan de Lammermarkt. Het brede pand is uit 1865 (oostvleugel) en 1885 en was tot de jaren veertig onderdeel van de textielfabriek Parmentier.

In 1993 is het gesloopt, na de nodige protesten. Leiden was ooit het wereldcentrum van de textielnijverheid, dit pand was de laatste complete fabriek. Nu staat er een appartementencomplex, met op de begane grond discotheek In Casa.

Grotere kaart weergeven